Onze jaarwisseling 2023-2024. En meer…

Op oudejaarsdag werden de laatste stukjes van de puzzel gelegd. De puzzel met de afbeelding van ons huis in de winter. Op de grote foto hierboven lijkt het alsof er meer kleur in zit, maar in werkelijkheid was het grijs: licht grijs, nog lichter grijs, donkergrijs en nog donkerder grijs. Niet eenvoudig om te maken, maar daarvoor ga je toch immers puzzelen? Het moet ook niet te gemakkelijke zijn. Heiko zat in de keuken, toen hij mij op enig moment met een enthousiaste kreet liet weten: “De puzzel is af!” In de keuken trof ik een paar seconden later een “trotse” Heiko aan. “Gefeliciteerd, jongeman!”

Wat doe je als er buiten een mooi laagje sneeuw ligt, de temperatuur net onder nul is, de doorgaande wegen geschoven zijn en je de kriebels krijgt van het binnen zitten? Juist! Dan pak je de wandelschoenen, doet daar de spikes zooltjes onder, jas aan en naar buiten! De spikes zolen zijn van rubber en die trek je vanaf de punt van je schoen (met enige kracht in verband met maatje 46 van Heiko) naar de hak toe. In dat zooltje zitten een zestal spijkertjes die ervoor zorgen, dat je goede grip hebt op het, soms, gladde pad. De app Strava werd aangezet en voor de extra zekerheid nam ik een paar Nordic Walking stokken mee, waar Heiko de rubberen doppen afhaalde, zodat ik de punten in de sneeuw, respectievelijk het ijs kon drukken. Perfect! Ondanks dat de doorgaande wegen geschoven waren, was hier en daar de sneeuw toch al aangereden tot ijs. Of lag het er nog van eerdere sneeuwbuien en vorstperiodes? Op die punten was het oppassen en kwamen beide hulpmiddelen goed van pas.

Het werd een wandeling richting Edhult, daarna rechtsaf naar Söråsen en terug via Västorp. Wild kwamen we niet tegen. Wel hun sporen in de sneeuw ten getuige van hun aanwezigheid. Bij de twee huizen in Söråsen en de drie in Västorp deden we een uitnodiging in de brievenbussen. Voor onze nieuwjaarsborrel. In januari 2020 hadden we voor het eerst een dergelijke borrel georganiseerd. Met een hapje en een drankje en uiteraard de Hollandse oliebollen voor de buren. Dat vonden ze destijds een heel erg leuk initiatief. Het jaar daarop hadden we te maken met de coronapandemie en kon het niet georganiseerd worden. Het jaar daarop was het nog hetzelfde. Nu kan het weer en hebben we al onze buren, alle tien (!) uitgenodigd. Als iedereen komt zijn we, inclusief wijzelf dus met 12 personen. Na terugkomst in Ödarp werd het al een beetje schemerig en vertelde de app Strava ons, dat we 5,87 kilometers hadden gelopen. Die afstand was afgelegd in 1 uur en 39 minuten. Een mooi trainingsrondje. Tijd voor een warme kop koffie!

Op oudejaarsmiddag waren we uitgenodigd door onze vrienden Martin en Marijke in Slogebo. Zij hadden ons gevraagd, om samen met hen een borreltje te drinken op de jaarafsluiting. Dat leek ons heel gezellig en dat werd het ook. Ze hadden samen oliebollen gebakken met speciaal meel en op een geheel andere wijze dan wij dat altijd doen. Hun oliebollen waren zodoende veel minder vet en ook veel minder luchtig. Verder hadden ze rozijnen door het beslag gedaan. Al met al een hele andere “oliebol” dan wij gewend waren. Toch best wel lekker. Na de koffie met gebak kwam dat lekkers op tafel, tezamen een aantal andere hapjes. Heiko werd een Southern Comfort aangeboden en die sloeg hij niet af!

Martin en Marijke vertelden onder andere over hun bezoek aan de Systembolaget, de door de Staat gecontroleerde sterke drankenwinkel. Daar was het redelijk druk geweest en kon men in fel neonlicht het gewenste flesje drank kopen. De prijs lag wel iets hoger dan je voor een flesje Southern Comfort in Nederland betaald… Ik hield het bij een glaasje fris, de (oudejaars-) dag was immers nog lang genoeg. We deelden onze tevredenheid op het gebied van de stilte deze dagen. Stilte vanwege het ontbreken van het lawaaierige vuurwerk. Siervuurwerk vinden we wel leuk, maar dat vreselijke geknal mag van ons verboden worden. Gelukkig hebben we hier op het platteland geen buren die vuurwerk afsteken. Rond half zes reden we terug naar huis, omdat we zoals gebruikelijk tegen zes uur met Heiko zijn ouders bellen. We namen afscheid van onze vrienden en beloofden elkaar volgend jaar weer op te zoeken. Ook zij kregen nog een uitnodiging voor de nieuwjaarsborrel. Op de terugweg konden we nog een paar mooie foto´s maken van de weg en de naastgelegen, besneeuwde bossen. Dankzij de extra ledverlichtingsbalk op de Volvo.

Toen we bij huis kwamen konden we er onmogelijk ongemerkt voorbijrijden.
Dankzij de vele buitenverlichting is het een oase van licht in de straat,
die anders gitzwart zou zijn van de duisternis.
Menig automobilist moet ons huis gedurende deze maanden opgemerkt hebben
op zijn of haar rit over weg 1047, voor ons huis langs.
Gelukkig is het allemaal ledverlichting en kost het bijna geen stroom.
Dat blijkt ook wel uit de nota van E-On.
Voor het vijfde jaar op rij is ons jaarverbruik gedaald.
In tegenstelling tot de prijs per kilowattuur. Die ging omhoog.
Daarmee werd het totaalbedrag van de maandelijkse nota´s helaas toch hoger…

Ook op oudejaarsavond beeld-belden we met Hoogezand! Ruim een uur lang hadden we elkaar voldoende te vertellen en werden we wederzijds op de hoogte gebracht van het wel en wee aan beide kanten van de laptop. Altijd weer gezellig! Heiko zijn ouders waren ook van plan om op te blijven voor de jaarwisseling. Na middernacht zouden ze het vuurwerk gaan bekijken en daarna, als de ergste knallen voorbij zijn, gaan slapen. We wensten elkaar een goed uiteinde en een mooie start van het nieuwe jaar.

Onze oudejaarsavond zag er anders uit dan de laatste zes jaar. Sinds vele jaren kwam het gourmetstel weer eens op tafel!

Vanochtend had ik een paar stukjes vlees uit de diepvries gelegd en dat was mooi ontdooit op het moment dat we begonnen met bakken. Eerder had ik al een lekker slaatje gemaakt, volgens het recept van Heiko zijn moeder. Daar namen we ook iets van bij het eten en verder een bakje met een paar geklutste eieren en een bakje met frisse ananas. Het ging in een zeer rustig tempo, maar langzamerhand werd de maag toch wel vol.

Ongeveer anderhalf uur later, na niet alleen eten, maar ook veel praten, vonden we het welletjes. De restanten werden opgeruimd en de afwas verdween in de vaatwasser. We verplaatsten ons naar de woonkamer en keken wat de tv ons te bieden had.

De fles “champagne” (lees appelcider) stond al klaar voor het “moment suprême”. Op de tv was niet veel bijzonders te vinden, behalve dat er iets op de zender National Geographic was wat de moeite van het bekijken waard was. Tegen half elf hield ik het echter niet langer vol. Ik was bekaf. Ik heb volgens mij nog nooit een jaarwisseling gemist en ben altijd tot na 00:00 uur opgebleven, maar deze keer lukte het me niet!

Heiko bleef wel zitten en keek naar SVT1, waar een muziekprogramma vanuit het park Schansen in Stockholm werd uitgezonden. Tot de klok 00:00 uur aangaf. Hij belde vervolgens met zijn ouders in Hoogezand, om hun een gelukkig nieuwjaar te wensen. Dat werd echter een gesprek van een paar seconden, omdat ze elkaar niet konden verstaan. Er was zo verschrikkelijk veel lawaai door het vele vuurwerk bij hen in de buurt, dat ze niet konden verstaan wat de ander zei. Ze besloten om de volgende dag met elkaar te bellen. Daarna ging Heiko ook naar bed. De fles “champagne” ging weer naar de koele kelder. Dan morgen maar toasten op het nieuw jaar. Dat mag toch ook nog wel?

En toen was het ineens de eerste dag van het jaar in de landen die de westerse kalender gebruiken. Nieuwjaarsdag is de dag waarop het begin van het nieuwe jaar wordt gevierd. In de westerse wereld is dit op 1 januari. Bij deze viering zijn wederzijdse gelukwensen en goede voornemens gebruikelijk. Eigenlijk is 1 januari “zomaar een dag”, maar omdat ooit is afgesproken dat op deze dag het nieuwe jaar begint doen we dat dus maar met zijn allen. Bij (religieuze) culturen met een maankalender is het anders. Daar begint het nieuwe jaar bij een bepaalde maanstand. Op 1 januari wensen we iedereen het beste. Vroeger werd vooral geld gegeven. In de 19e eeuw liep dat uit de hand, toen men wildvreemde voorbijgangers geld probeerde af te bedelen met berijmde nieuwjaarswensen en -prenten. Schoorsteenvegers, vuilnisophalers, straatvegers, nachtwakers en lantaarnaanstekers verkochten hun beste wensen. Tegenwoordig zijn het de tijdschrift- en krantenbezorgers die ons zo hun beste wensen overbrengen. En we zien dit gebruik nog terug in het sturen van kerst- en nieuwjaarskaarten, het geven en bezoeken van nieuwjaarsrecepties en de gewoonte om iedereen die men ontmoet het beste te wensen voor het nieuwe jaar.
Weerspreuk: “Valt op 1 januari sneeuw, die in negen dagen niet verdwijnt, dan ligt hij negen weken, naar het schijnt.”

Dat kan wel eens kloppen, want… Op nieuwjaarsdag bleek het na middernacht gesneeuwd te hebben. Het was weer fris wit in onze omgeving. Wat hebben we toch een mooie winter. Nu al! Terwijl de echte winter normaliter pas in februari begint. Via SVT Nieuws lazen we, dat er ´s nachts na twee uur veel sneeuw was gevallen en dat het de hele nieuwjaarsdag een beetje zou blijven sneeuwen. Tot ongeveer een hoogte van 20 centimeter in onze omgeving. In de provincie Dalsland viel zelfs 50 centimeter! Dat leidde uiteraard tot chaos op de wegen. Ook werd gewaarschuwd voor mogelijk stroomuitval. Wij, degene die de deur niet uit hoeven, genieten hiervan. Uiteraard kan het bijzonder vervelend zijn als je er nu per sé op uit moet, bijvoorbeeld voor je werk.

De eerste dagen van het jaar werd op verschillende plaatsen in Zweden gekenmerkt door stormachtig weer. In het zuiden (onze regio) waarschuwde SMHI voor sneeuwchaos met harde wind. In het noorden was de laagste temperatuur van het seizoen tot nu toe gemeten. Een echte koudegolf heeft de noordelijkste delen van Zweden getroffen. Vanochtend werden op drie locaties temperaturen gemeten die kouder waren dan min 40 graden. Het was erg koud in Nikkaluokta, vlakbij Kiruna waar de thermometer min 41,6 aangaf. De kou heeft daar voor ernstige problemen gezorgd voor het treinverkeer. De exploitant Vy Tåg heeft alle vertrekken ten noorden van Umeå tot en met donderdag geannuleerd. Volgens de persmanager van Trafikverket is de reden dat de extreme kou kwetsbaarheden in het systeem veroorzaakt, waarbij bijvoorbeeld contactlijnen dreigen te breken. Als je ergens vast komt te zitten met een trein, omdat de stroom is uitgevallen dan daalt ook de temperatuur in de trein heel snel. Als je op een plaats stil komt te staan waar misschien niet eens een weg is, kan het een tijdje duren voordat er hulp komt. De spoorwegmaatschappijen willen het risico niet nemen.

Op de wegen zag de situatie er vanochtend relatief rustig uit. De uitzondering is Dalsland en in het westen van Zweden, waar het glad is voor automobilisten. Zelfs in de omgeving van Stockholm heeft de sneeuwval voor enkele problemen gezorgd. Het algemene advies is om zich op de grotere wegen te houden. De Europese wegen en de grote nationale wegen zijn prima te berijden. Zelfs als het niet schoon is, zijn ze aanzienlijk beter dan het kleinere wegennet. Het lijkt erop dat de situatie woensdag en donderdag verder kan verslechteren. Vervolgens gaf SMHI gele en oranje waarschuwingen uit voor grote delen van Skåne, Blekinge en delen van zuidelijk Småland. In de oranje gebieden waarschuwen ze voor 10 tot 25 centimeter sneeuw, maar lokaal kan het ook nog meer zijn. DE KOUDSTE TEMPERATUREN VAN VANDAAG: Nikkaluokta (-41,6), Karesuando (-41,4), Kvikkjokk-Årrenjarka (-41,2), Vilhelmina (-39,2), Ezel (-38,3) De metingen zijn vanochtend tussen 7 en 10 uur gedaan. Bij ons was het slechts -14 met voldoende sneeuw, om Heiko in beweging te krijgen voor het schoonmaken van, onder andere ons paadje naar de voordeur.

Ook het paadje over het gras naar de houtstek werd opnieuw “uitgegraven”. Belangrijk, want vanuit die houtstek komt onze warmte… Heiko had na deze actie geen behoefte aan brandhout. Hij was al warm genoeg geworden door deze actie. Hij had zijn lichaamsbeweging voor vandaag wel weer gehad. Gelukkig vindt hij het heerlijk buiten nu en het “werk” vindt hij niet vervelend. In tegendeel, hij vindt het geweldig leuk. Nou, hij kan zich helemaal uitleven, want er komt nog veel meer sneeuw!

Positief nieuws! In Zweden is de belasting op benzine en diesel per 1 januari verlaagd! Volgens Circle-K werd diesel 4,27 kronen goedkoper, ongeveer 0,39 eurocent per liter en benzine 1,15 kronen, ongeveer 0,10 eurocent per liter. Een liter diesel zal vanaf 1 januari rond de 1,80 euro kosten. Dit is ongeveer vergelijkbaar met de prijs die we in Nederland betaalden. Dit regeringsbesluit was een heet hangijzer, omdat enerzijds de nieuwe regering een verkiezingsbelofte deed om de brandstofprijzen te verlagen, terwijl anderzijds een klimaatdoelstelling bereikt moet worden. Door de brandstofprijzen te verhogen denken de regeringsleiders, dat de auto´s minder kilometers rijden en op die manier het milieu minder belasten. De verkiezingsbelofte heeft het deze keer (tijdelijk) gewonnen…

Vanmiddag ging Heiko naar de kelder, om met een zichzelf verstrekt cadeautje aan de slag te gaan. Een tijdje geleden had hij zich een elektrische kettingzaagslijper gekocht. Die moest ergens op vastgeschroefd worden en daarna kon die gebruikt worden. Als eerste werd een plank op de werkbank vastgeschroefd, waar de slijpmachine op vastgezet werd. Daarna werd het bakje met de stompe kettingen gepakt, die was overigens goed gevuld, en werd de eerste ketting op de houder gelegd. Het was even puzzelen en voor het comfort werd er een stoel bij gepakt. Handig en verstandig! Eerst werden de tandjes van de ketting onder een hoek van 15 graden geslepen. Dat was volgens Heiko de juiste instelling. Toen hij daarna de ketting weer om de kettingzaag legde en een stammetje ging zagen, vond hij niet dat er tijdens het zagen voldoende grove houtspaanders van afkwamen. De ketting werd opnieuw op het slijpapparaat gelegd en deze keer werden alle tandjes onder een hoek van 20 graden geslepen. Daarna werd er opnieuw even gezaagd, maar nog steeds waren de spaanders te fijntjes. Omdat het tijd was voor een kop koffie werd niet verder geëxperimenteerd, maar het krijgt zeker een vervolg. Heiko is nog niet tevreden.