Deze dag heet in het Zweeds “Påskafton”. Påsk is Pasen en afton is avond. Påskafton staat in het teken van gezellig bij elkaar zijn en eten. Daarom werden we vanmiddag rond een uur verwacht om bij de buren in Västorp te komen eten! Die afspraak was donderdagmiddag telefonisch gemaakt. Op, voor Zweedse begrippen, redelijk korte termijn. Buurman Erling noemde het een Paaslunch of Paasbuffet. We hadden geen idee wat we konden verwachten van een” traditioneel Paasbuffet”, maar we dachten aan een uitgebreide broodmaaltijd. Zoals dat in Nederland te doen gebruikelijk is. Vele verschillende soorten brood met vele soorten beleg en uiteraard gekookte en gebakken eieren. Een glaasje jus d´orange erbij en koffie na. Niets was minder waar.
Bij aankomst stond de voordeur al open. Hadden ze ons zien aankomen? De open deur bleek echter een andere reden te hebben. Britt had vlees gebraden op het oude, hout gestookte fornuis en daardoor was het op enig moment te warm geworden in de keuken. Zodoende hadden ze de voordeur opengezet, om er warme lucht door te laten ontsnappen en frisse, koudere lucht binnen te laten komen. Ze waren samen nog even bezig met de laatste dingen, waarna we met ons bordje langs het buffet konden lopen. Toen bleek dat het een traditioneel Paasbuffet was!
Dat bestond onder andere uit een ovenschaal met Janssons Frestelse. Dat hoort bij de Kerstdagen en dus ook bij de Paasdagen! Traditioneel gemaakt met ansjovis (en niet zoals ik het met ham maak). Evenals een schaal vol met prinses korv (worstjes) en de kleine gehaktballetjes. Super malse draadjesvlees, grote plakken beenham, garnalensalade, rode bieten, ingelegde haring, eigen gebakken brood met kruidenboter en uiteraard een paar hardgekookte eieren. Jeetje! Op tafel stonden een paar biertjes en ze hadden ook nog een bijzonder drankje. Dat was getrokken van een paar takjes van een jeneverbes! Vooraf zeiden ze al: óf je vindt het lekker óf je vindt er niets aan. Voor Heiko gold dat laatste. Hij pakte snel een biertje. Ik vroeg Britt hoe het gemaakt werd en ze vertelde me het volgende:
“Volgens de traditie in de familie wordt het drankje met Kerst en Pasen gemaakt en wordt het recept van generatie op generatie doorgegeven. De Ingrediënten zijn: * 1 kleine takjes van een jeneverbes (ongeveer 10 liter) * 10 liter water * 9 deciliter suiker * 25 gram gist. De kleine takjes worden gewassen en goed schoongemaakt. Daarna gekookt in water gedurende 10 tot 15 minuten. Zet het vuur uit maar laat de pan nog ongeveer 15 minuten staan. Pak de takjes eruit en zeef de drank. Voeg de suiker toe en roer tot het is opgelost. Laat de drank afkoelen tot 37 graden. Verkruimel de gist en roer dat erdoor. Laat de drank ongeveer een dag fermenteren, goed afgedekt en bij kamertemperatuur. Het is belangrijk dat het brouwsel volledig kan gisten. Giet het drankje vervolgens in flessen. Even wachten met het vastdraaien van de schroefdoppen tot alle tekenen van gisting zijn gestopt. Gebruik schroefdoppen met weinig schroefdraad. Drinken is het lekkerst na vier dagen, maar houdbaar tot een paar weken.”
Het eten (en het drankje) smaakten heerlijk en de gastheer en vrouw moedigden ons dan ook overtuigend aan om nog een keer op te scheppen. Daarvoor hoefden ze niet al te veel moeite te doen trouwens. Onder het eten werd gezellig gepraat. Na het eten verplaatsten we ons naar de woonkamer voor koffie… met een lekkere muffin en chocoladebol met cocos! Overvol rolden we ons aan het einde van de middag de voordeur uit en de auto weer in. Maar niet nadat we hen heel hartelijk hadden bedankt voor de uitnodiging en het lekkere eten en drinken. Zij vonden het op hun beurt fantastisch dat we tijd hadden en het leuk vonden om bij ze te komen.
Voordat we naar het “feest” gingen monteerde Heiko vanochtend de isoleersteen aan de binnenkant van het deurtje van de askamer in de grote houtkachel.
De oude steen was dwars doormidden gescheurd. Waarschijnlijk als gevolg van grote hitte, ouderdom en wellicht verkeerde spanning.
Voor het loshalen werd gebruik gemaakt van de dopsleutelset van Heiko zijn vader. Mooi verpakt in de originele zwarte metalen doos en alles compleet.
Een stuk gereedschap dat Heiko nog regelmatig gebruikt. Hij kan zich nog herinneren dat zijn vader die doos een keer voor zijn verjaardag had gekregen.
Bijzonder, dat dat nu in Zweden staat en nog steeds gebruikt wordt!
Het is in ieder geval van goede kwaliteit en zodoende is er ook geen enkele reden om zoiets weg te gooien. Heiko is er erg blij mee en zijn vader heeft het niet meer nodig.
De vier schroeven die de isoleersteen vasthielden werden losgedraaid en de steen viel. De nieuwe steen werd uit de verpakking gehaald en ook het meegeleverde plaatje isolatie. Dat laatste werd als eerste aan de binnenkant van het deurtje geplaatst en daarna de steen. Heiko dacht eerst dezelfde bouten te gebruiken, maar op de een of andere manier lukte dat niet. Na poging tien gaf Heiko het op en pakte het zakje met de meegeleverde nieuwe bouten. Wat bleek? Die waren een centimeter langer! Geen wonder dat de oude schroeven geen grip kregen. Met de juiste schroeven hing de isoleersteen vrij snel aan de binnenkant van het deurtje. De schroeven draaide Heiko niet té vast, omdat hij bang was dat de steen na verwarming iets zou uitzetten en door spanning misschien kapot zou kunnen knappen. Daarna deed hij het deurtje dicht en… En wat? Wat is dat nu weer? Het deurtje wilde niet dicht. Het was net alsof de nieuwe steen te dik was. Een deel van de oude steen werd er bij gepakt en vergeleken.
Nee, dezelfde dikte! Voorzichtig draaide Heiko de schroeven verder aan en langzamerhand sloot het deurtje beter. De schroeven moesten uiteindelijk tot het maximum worden aangedraaid, waarna het deurtje dicht kon. Deel een van het onderhoud is uitgevoerd. Deel twee betreft het vervangen van de steen in de verbrandingskamer. Dat wordt hoogst waarschijnlijk een grotere en lastiger klus, omdat je er niet zo gemakkelijk bij kunt komen. Je moet dan met je handen door de opening om de oude steen, die ongetwijfeld heel erg vast zit, eruit te halen. Vervolgens moet de nieuwe steen, die erg zwaar is, door diezelfde kleine opening, heel voorzichtig op zijn plek gelegd worden tussen twee kantstenen. Daarbij moet de isolatie rondom de nieuwe steen er ook nog eens goed tussen blijven liggen. Volgende week maar een keer. Na de Paasdagen!
Op enig moment schoot het Heiko te binnen, dat hij gisteravond twee voertuigen met een blauw zwaailicht voorbij had zien komen. Dat is zeer ongebruikelijk in onze straat en als ze hier langskomen, is er iets in de buurt gebeurd. Zodoende zocht Heiko even op de Facebook en ging naar de facebookpagina van AnebyNytt en klikte daarna door op hun website. Daar las hij dat er een ongeluk had plaatsgevonden op de weg die voor ons huis langs loopt. In de richting van Askeryd, voorbij Bordsjö, had een motorrijder een ongeluk gehad. Deze persoon was namelijk in botsing gekomen met een eland! Hoe is het mogelijk! Ik bedoel: hoe groot, of eigenlijk hoe klein is de kans om met een motor in aanraking te komen met een eland? Een zeer zeldzaam ongeluk lijkt mij. De eland was spoorloos verdwenen. De motorrijder werd gelukkig even later gevonden door een andere verkeersdeelnemer. Die schakelde de hulpdiensten in, waarna er een ambulance kwam en een politieauto. De motorrijder was bij kennis en goed aanspreekbaar en werd naar het ziekenhuis in Eksjö gebracht. De beschadigde motor werd afgevoerd. Door de politie werd een jager ingeschakeld, die op zoek moest gaan naar een eventueel gewonde eland. Zo zie je maar weer: het kan op elk moment van de dag zomaar gebeuren. Een ree voor de auto of motor. Of erger nog een eland. Het blijft oppassen als je hier door de bossen rijdt.
