Op Joke haar verjaardag kreeg ik, zowel vanuit Nederland, als vanuit Zweden een verzoek, om te zorgen voor een bloemetje voor haar. Maar ja, op Jokes verjaardag had ik vrij genomen en ook de dag erna hoefde ik geen “acte de présence” te geven in Tranås. Er lag nog te veel sneeuw om de bomen in te klimmen. Zodoende heb ik pas vandaag gevolg kunnen geven aan hun verzoekjes. En waar haal je die bloemen dan? Uiteraard bij Örtengren in Tranås, bij mijn werkgever. Alhoewel beide verzoekjes een boeket bloemen betrof, gaf Joke de voorkeur aan een paar vaste planten. Toen ik van huis ging gaf ze me instructies mee van het type plant, die ze graag wilde hebben én een foto van een rond plantenbakje met cactussen en vetplantjes. De bak daarvoor hadden we nog in de kelder staan, dus die hoefde ik alleen maar te laten vullen. Om 11:00 uur was ik aan de Stigbergsgatan. Niemand aanwezig. Hmmm, vreemd, ik had gisteravond nog doorgegeven dat ik er tegen 11:00 uur zou zijn. Wellicht liep de ijshockey training voor zijn zoon iets uit. De deur van de winkel was echter wel open, dus ik kon naar binnen gaan en alvast het een en ander uitzoeken. Kenth Örtengren kwam een kwartiertje later binnen en ging meteen met de bloemen en het plantenbakje voor mij aan de slag. Kopje koffie erbij, beetje praten. Tegelijkertijd kon ik mijn uren over de maand februari noteren, want de maand zit er vandaag immers op.
Het was de 29e februari vandaag. Een extra dagje dit jaar in de maand februari, vanwege het schrikkeljaar. Eeuwenlang heeft de mensheid geprobeerd om zijn kalenders af te stemmen op de lengte van het natuurlijke zonnejaar of tropisch jaar, maar dat leidde vaak tot chaos. Totdat het idee van een schrikkeljaar de mogelijkheid bood, om het achterlopen van de kalender te corrigeren. “Het komt allemaal neer op het feit, dat het aantal omwentelingen van de aarde rond zijn as (oftewel dagen) op geen enkele manier verband houdt met de tijdsduur, die de aarde nodig heeft om rond de zon te draaien” zegt John Lowe, tot aan zijn pensionering hoofd van de Afdeling Tijd & Frequentie in Amerika. Het tropisch jaar is ongeveer 365,2422 dagen lang. Geen kalender met hele dagen kan die precisie uitdrukken en het negeren van de ogenschijnlijk onbeduidende cijfers achter de komma veroorzaakt grotere problemen dan je zou denken. Als sinds mensenheugenis proberen we ons leven te organiseren, volgens de ritmes van de hemellichamen. De oude Egyptenaren zaaiden elk jaar hun gewassen in op de nacht waarop de helderste ster van het firmament verdween, terwijl historici in het oude Griekenland en Rome zich eveneens op de sterren baseerden om gebeurtenissen in de tijd vast te leggen. Religieuze leiders eisten dat vastendagen samenvielen met specifieke seizoenen en maanfases.
Daarom heeft de moderne wereld de Gregoriaanse kalender en zijn systeem van schrikkeljaren (“sprongjaren”, afgeleid van het Middelnederlandse scricken of “springen”) ingevoerd om de dagen en maanden te laten aansluiten op de natuurlijke seizoenen. “We hebben een kalender bedacht die heel dicht in de buurt komt, maar om die te laten werken moet je er bepaalde schrikkeldagen met vrij bizarre regels aan toevoegen,” zegt Lowe. Een schrikkeldag wordt aan zodoende aan bepaalde jaren toegevoegd, omdat het jaar dus niet precies 365 dagen telt, maar ongeveer 365 en een kwart… De maand februari krijgt dan een extra dag, namelijk 29 februari. Dit gebeurt om de vier jaar: in 2020, 2024, 2028, 2032, enzovoort. Eeuwjaren (zoals 1700, 1800 en 1900) zijn geen schrikkeljaren, behalve als het deelbaar is door 400 (zoals 2000). Het is dus even opletten geblazen. Joke haar moeder had haar een keer verteld, dat ze eigenlijk best wel een beetje sneu was, dat Joke niet twee dagen later was geboren in 1964. Dat jaar was namelijk ook een schrikkeljaar en alle kinderen die op schrikkeldag geboren werden kregen toen een verzilverde geboortelepel. Ja ja… Nou, gelukkig is Joke op de 27e geboren en is ze zodoende gewoon ieder jaar jarig. Anders was ze slechts eens in de vier jaar jarig. Toch?
Toen ik vanochtend in Tranås bij Örtengren toch tussen de bloemen stond heb ik ook maar meteen twee kleinere plantjes meegenomen. Als vulling voor de eerder, door Joke geknutselde, schoenen van cement. Weet je nog? Een paar oude schoenen van mij en haarzelf heeft ze besmeurd met cement en die schoenen stonden in de kamer op de grond. Het wachten was op een geschikt plantje en die vond ik vandaag. Ze zijn nog een beetje iel, maar met de juiste verzorging gaan ze vast en zeker groeien en zullen ze voller worden. Leuk toch? Nu de schoenen zijn gevuld, wilden we ze niet langer op de grond laten staan, maar een meer prominent plaatsje geven. Eens even kijken… Gevonden! Ze staan nu in de keuken op de vensterbank en kunnen tezamen naar buiten kijken. Naar het oosten. Kijken of de wijzen er aan komen… Eén keer maatje 46 en één keer maatje 39. Verschil moet er immers zijn.
De versieringen voor Joke haar verjaardag in de vorm van slingers en ballonnen zijn inmiddels weer verwijderd. We hadden ze de dag na Jokes verjaardag nog eventjes laten hangen. Het geeft toch een beetje een extra´s aan zo´n dag én the day after. Een verjaardag is feitelijk maar één dag en die is heel snel voorbij. Dan mag je de slingers best een dagje langer laten hangen, vind ik persoonlijk eigenlijk best wel. Zo rek je zo´n feestelijke dag een beetje op zeg maar. Wonder boven wonder waren alle ballonnen heel gebleven. Eerlijk gezegd hadden we verwacht, dat er één of meerdere scherpe kattennageltjes in zouden komen en dat wij (én de katten) ons een hoedje zouden schrikken van een luide knal. Dat is niet gebeurd. Zouden ze het door hebben dat een ballon “gevaarlijk” is? Om ze niet te laten schrikken van de knallen, die het kapot prikken van de ballonnen met zich meebrengt, gooiden we alle ballonnen naar beneden. In de kelderhal. De deur naar de kamer dicht én de kelderhaldeur dicht. Toen één voor één de ballonnen lek geknipt met een schaar. Dat ging nagenoeg geruisloos. Slechts één ballon protesteerde een beetje en gaf een knal, maar de katten hebben er niets van gemerkt. Opgeruimd staat ook weer netjes.
