Geen widgets gevonden in de zijbalk

Vanochtend waren we niet zo heel vroeg uit de veren, of correcter gezegd, van onder het dekbed vandaan. Gisterenavond waren we tegen elf uur thuis en genoten we nog eventjes na van de fantastische avond met het live optreden van de “The 1974 Tribute to ABBA” band. Het was al ver na twaalf uur dat we ons bed opzochten. Dat hield automatisch in, dat we vanochtend niet zo heel vroeg waren. Het ontbijtje nuttigden we pas om negen uur! En dan om tien uur natuurlijk aan de koffie… Even babbelen, even achter de laptop en een beetje nieuws vergaren en toen was het alweer lunchtijd!

Voorbij was de zondagochtend. De weersvoorspellers lieten ons via de app Klart en YR weten, dat het flink ging waaien. Nou, het was op dat moment bladstil hoor. We zagen af en toe zelfs de zon! Toch kregen de Zweedse meteorologen gelijk. Na de middag kwam er inderdaad een behoorlijke windkracht opzetten en tegen drie uur volgde er zelfs een onweersbui met extra veel wind en veel regen over Ödarp. Herfst, herfst en nog eens herfst!

Een paar dagen geleden schreef ik over het nieuwe hekwerk, dat rond de tuin van het landgoed van Bordsjö werd gemaakt. Ik schreef dat het een traditioneel hekwerk was, een jämtgärdsgård. Daar kom ik nu op terug, omdat het hekwerk best wel heel bijzonder en typisch Zweeds is. Het verhaal rondom het traditioneel Zweeds hekwerk is namelijk een door mythe omhuld cultureel erfgoed! Het hek is de inspiratie geweest voor vele gezegdes, legendes, voorspellingen en “wishful thinking”. Dat maakt dat het in Zweden voor veel mensen een diepere betekenis heeft, dan menig andere omheining. Het geeft mensen ook een goed gevoel als hun huis en tuin “omlijst” wordt door een dergelijk hekwerk.

Duizenden jaren lang werd deze mooie omheining gebruikt, om de grazende dieren te scheiden van het gewas. Daarnaast was het een manier, om bovennatuurlijke wezens buiten te houden. Of om ongewenste gasten te weren. De huidige vorm van het hekwerk is sinds de Middeleeuwen ongewijzigd gebleven. In de 18e eeuw waren er rijks-toezichthouders, die in volle uitrusting op het hek moesten springen om er zeker van te zijn dat het voldoende stevig gebouwd was… Door de wet werd zelfs voorgeschreven hoe het hek precies gebouwd moest worden. Een weetje: Sinds het jaar 1800 is er ruim 1.000.000 kilometer hek geplaatst op het Zweedse platteland.

Er zijn verschillende modellen. De “Långgärdsgård” is een traditioneel hekwerk, dat vaak gebouwd wordt rond de weiden. Er zit ongeveer 100 centimeter tussen elke staander en elke ligger steunt op 7 à 8 staanders. De liggers overlappen elkaar en worden afwisselend met het einde (dikste deel van de stam) naar onder of naar boven gelegd. De spits toelopende liggers ontmoeten elkaar in het midden. De “Jämtgård” is een stijlvol hekwerk, dat veelvoorkomend is in de Zweedse provincie Jämtland en Småland, waar de echte lange en stevige boomstammetjes goed te krijgen zijn. Bij dit elegante hekwerk is er een afstand van ongeveer 80 centimeter tussen de staanders. Elke ligger ligt in deze variant in dezelfde richting en steunt ook hier op 7 à 8 staanders.

Het model “Leksand” met dubbele liggers, komt veel voor in de Zweedse provincie Dalarna. Leksand heeft ongeveer 80 centimeter tussen de staanders. De dubbele liggers die om-en-om op elkaar worden gelegd, steunen twee aan twee op de staanders. En tenslotte het model “Roslagsgärdsgård”. Dat heeft gespleten liggers en wordt veel gebruikt in de regio’s Roslagen, Härjedalen en in regio’s met de wat “grovere vegetatie”, in de bergen en in de archipel. De dikkere palen worden daar vaak gespleten. De afstand tussen de staanders is ongeveer 100 centimeter en de liggers worden gedragen door 8 – 9 staanders.

Het maken van zo´n hekwerk begint met het plaatsen van twee paaltjes in de grond, op ongeveer 10 centimeter naast elkaar en op een onderlinge afstand van 75-80 centimeter. Met een steekijzer wordt een gaatje in de grond gemaakt waar de palen ingezet worden. De palen worden gepunt en die paalpunten worden in het vuur gelegd, zodat ze zwart geblakerd in de grond komen. Dat geeft een betere bescherming tegen het rotten. Tussen de twee palen komen de liggers van 7 – 8 meter lengte en onder een bepaalde hoek. Alle liggers worden met verwarmde takken van een sparrenboom vastgebonden! Er komt geen spijker of schroef aan te pas. De dunne sparrentakken worden in een vuurtje verwarmd, zodat de hars smelt en de tak buigzaam wordt. Als de takken te dik zijn, worden ze voorzichtig in de hele lengte gespleten en vervolgens verwarmt. De soepele tak wordt vervolgens zigzag om de twee staanders heen geboden en daarop komt een lange rechte ligger te liggen. De eerste ligger is een halve en wordt vaak aan een kant op een steen gelegd. Daarmee heb je de schuinte te pakken, die voor het hele hekwerk aangehouden wordt. De liggers komen op ongeveer 10 centimeter van elkaar te liggen. Het is dat we niet zoveel lange dunne en rechte liggers hebben, anders zouden we zo´n stukje hekwerk maken voor ons trollenhuisje. Maar wat niet is, kan nog ooit eens komen…

Als je het interessant vindt, kun je hier een filmpje bekijken over het plaatsen van een jämtgärdsgård. Het duurt nog geen twee minuten.

Om half drie in de middag (en het was zo laat voordat we er erg in hadden) belden we met beeld met onze vrienden Martin en Marijke. Marijke en ik hebben regelmatig contact via WhatsApp en we zouden deze week weer eens live met elkaar bellen. De nieuwe laptop slokte echter al mijn tijd op en zodoende werd het bellen uitgesteld. Tot vanmiddag! Toen hebben we meteen met z´n vieren gesproken. Leuk! Martin en Marijke op de bank in hun woning in Apeldoorn en wij samen op de bank in Ödarp. Het was een “geanimeerd” gesprek! Binnenkort komen ze vier weken naar Zweden. Drie weken in het huisje vlak bij ons, op acht minuten afstand. Daar waar al eerder familie en vrienden verbleven. Daarvóór zijn ze nog een weekje in een ander huisje, waar ze al eens eerder geweest zijn. Het was erg leuk om elkaar weer even te zien, al was het deze keer nog digitaal. In december gaan we elkaar zeker weer in het eggie opzoeken.

Na het telefoongesprek gingen we samen een spelletje Triominos spelen. Daarbij is het altijd wel lekker om iets te eten. Maar wat? Ja, popcorn! Het is zó lekker met suiker! En daarbij is het nog gezond ook! Popcorn is nou niet meteen de meest populaire snack. Snoepjes, chips en ijs zijn natuurlijk vele malen meer in trek. Een tijdschrift onthulde onlangs interessante feiten, die ik beslist niet wist. Zo bevat popcorn bijvoorbeeld volle granen. Een portie popcorn kan tot 70 procent (!) van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid volle granen bevatten. Dat goed is voor de darmen en kan constipatie tegengaan.

De kleine maïskorrels bevatten onder andere het antioxidant polyfenol, wat het cholesterolgehalte van het lichaam kan verlagen. Ze bevatten daarnaast weinig calorieën en het heeft een stofje in zich, dat ontstekingsremmend werkt. Aldus Wikipedia. Popcorn is in ieder geval rijk aan vezels, wat betekent dat je je sneller vol voelt. Dit maakt de maïskorrels een beetje gezonder dan bijvoorbeeld chips of koek, waarvan we niet zo snel vol raken. En wist jij, dat je popcorn niet alleen met zout hoeft te eten? Dat kan op meerdere manieren. Probeer het bijvoorbeeld met een beetje suiker en kaneel. Of wellicht een beetje spicy met chili flakes? Ik eet ze het liefst met suiker. Eet smakelijk!

Om iets na zes uur belden we uiteraard ook weer met Heiko zijn ouders. Die hadden ´s middags visite gehad en verder hadden ze feitelijk een hele rustige week achter de rug zo vertelden ze. Dat is wel eens anders, als bijvoorbeeld de thuiskapper langskomt, de pedicure, de hulp in de huishouding, thuiszorg en/of als ze een keer een bezoekje moeten afleggen in een ziekenhuis. Soms komt alles in een week tegelijk en dan is het druk! Nu was het rustig en zo ziet het er voor de volgende week ook uit. We spraken weer even over van alles en nog wat. Uiteraard wilden ze weten hoe het gisteravond in Jönköping was, bij het optreden van de “Abba”. Gelukkig gaat het met hun beider gezondheid weer de goede kant op. Wat hebben ze de laatste jaren daarmee gesukkeld! Voor komende dinsdag staat er nog wel een ziekenhuisbezoekje op het programma, om te bekijken of de pijn in rug, knie en voeten van Heiko zijn moeder verzacht kan worden door het gebruik van een tens. We hopen het van harte!

4 gedachten over “De “Jämtgärdsgård””
    1. Het was wel een paar uurtjes deskresearch Hans, maar het is denk ik een redelijk compleet en leesbaar stuk geworden. Prima dat je de link gebruikt hoor. Ik voel me vereerd.

Laat een antwoord achter aan Joke Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


CAPTCHA Image
Reload Image

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.