Coronavirus in Zweden – update 23 maart

Het coronavirus slaat nog steeds genadeloos om zich heen. Over de hele wereld. Elke dag zijn er weer vele dodelijke slachtoffers te betreuren. Hoe de stand van zaken hier in Zweden is? We hebben het nieuws uiteraard gevolgd en belangrijke(re) onderwerpen eruit gelicht. Het zijn bijvoorbeeld maatregelen die genomen zijn, maar die kunnen inmiddels alweer zijn bijgesteld. Dat proberen we dan zoveel mogelijk meteen te noemen. Ook wordt nieuws gemeld uit andere landen, die directe gevolgen voor Zweden hebben. Veel informatie halen we van de website van Krisinformation (www.krisinformation.se), SVT (www.svt.se) en een aantal andere dagbladen, die heel uitgebreid de inwoners van Zweden informeren.

Stena Line is gedwongen 950 werknemers ontslag te geven. Of het hierbij blijft is maar zeer de vraag. Met de situatie waarin ze zich nu bevinden, hebben ze geen andere keuze. De door verschillende landen opgelegde reisbeperkingen en de toegenomen verspreiding van het virus hebben geleid tot een sterk verminderd aantal passagiers. Het passagiersverkeer van en naar Zweden, Denemarken, Polen, Duitsland en Letland is de afgelopen dagen vrijwel volledig gestopt. De rederij is van mening, dat het risico groot is, dat meerdere lijnen volledig worden stopgezet. En dat is daadwerkelijk gebeurd. Toch worden bepaalde routes nog opengehouden voor, zowel vracht-, als personenverkeer. Nu met strenge veiligheidsmaatregelen uiteraard. Je kunt nu echter alleen varen, wanneer je “naar huis” gaat.

Norwegian, de Noorse luchtvaartmaatschappij, annuleert 85 procent van haar vluchten en kan niet anders dan 7.300 werknemers (tijdelijk) ontslaan. Ook Copenhagen Airport stuurde op 17 maart 1.500 medewerkers naar huis. “De luchtvaart wordt nu geconfronteerd met een buitengewone crisis, waarbij ook wij de overgrote meerderheid van de vliegtuigen aan de grond moeten houden. Bepaalde routes binnen Europa blijven actief. Alle intercontinentale vluchten worden echter geannuleerd. De capaciteitsvermindering geldt volgens de bedrijven tot minimaal 17 april. Het IATA, International Air Transport Association, heeft hun maatregelen verscherpt, om verspreiding van het virus zoveel mogelijk te beperken. Voor elk land is derhalve een plan opgesteld. Voor Zweden geldt het volgende: “Passagiers die niet aankomen uit Oostenrijk, België, Tsjechië, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, IJsland, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Slowakije, Slovenië of Spanje mag niet binnenkomen. Dit geldt niet voor: – passagiers met een door Zweden afgegeven verblijfsvergunning; -passagiers met een door Zweden afgegeven nationaal visum; – medisch personeel- grensarbeiders; – personeel in de vervoerssector die noodzakelijke goederen vervoert; – militairen en hulpverleners; – passagiers op doorreis; – personen met dringende familiale redenen; – personen die internationale bescherming nodig hebben of om andere humanitaire redenen.” Dit werd vanzelfsprekend in samenwerking met de regering samengesteld.

SJ, Statens Järnvägar – Zweedse NS, verminderd op bijna alle routes het aantal treinen met 25 procent. De vraag naar reizen is veel meer gedaald dan verwacht en men ziet elke dag minder reizigers. Op de hoofdlijnen rijden treinen meestal één keer per uur of vaker. Het wordt teruggebracht tot elke twee uur of ‘s ochtends en’ s middags om het uur. Dit is vooralsnog een regeling in maart. De bemanning aan boord van de treinen is niet voldoende. Veel van de werknemers van SJ blijven thuis vanwege ziekteverlof of zorg voor zieke kinderen. Eveneens blijven werknemers thuis op verzoek van de autoriteiten, in geval van verkoudheidssymptomen. SJ zal haar reizigers aanbieden om hun geld terug te geven. Volgens SJ zal minder treinen niet leiden tot meer verstopping van het netwerk, omdat maar weinig mensen ervoor kiezen om momenteel met de trein te reizen. De vermindering van het treinverkeer geldt zoals gezegd, voor de hele maand, maar kan voor een langere periode aanhouden. Het nachttreinverkeer blijft vooralsnog wel gewoon rijden. Het treinverkeer naar Kopenhagen en Oslo wordt volledig stopgezet vanwege het besluit van de landen om de grenzen te sluiten.

Volvo sluit meerdere fabrieken. In eerste instantie werden ongeveer 1.500 werknemers ontslagen. 3 Dagen later: Volvo Cars stopt de productie in alle Zweedse fabrieken vanaf volgende week. 25.000 Werknemers worden getroffen. Men besloot ook de productie in België stil te leggen. Aanleiding is een tekort aan componenten, doordat vrachtverkeer anders verloopt. Niet alleen in fabrieken vallen ontslagen. Eveneens bij bedrijven, die te maken hebben met cultuur en sport. Bijna alle sport- en cultuurevenementen worden immers afgelast. En wat te denken van de horeca? Arbetsförmedlingen, zeg maar de dienst Arbeidsvoorziening, zegt dat het aantal ontslagen nu op hetzelfde niveau ligt als tijdens de financiële crisis van 2008. Van 1 tot en met 15 maart zijn 4.669 ontslagen gemeld. Dit is ruim 1.000 meer dan het aantal meldingen over heel maart 2019. De grote steden worden duidelijk het hardst getroffen in de nieuwe ontslaggolf. Men hoopt echter, dat het “crisispakket” van ongeveer SEK 300 miljard dat de regering maandag heeft gepresenteerd, de gevolgen van de coronapandemie op de arbeidsmarkt zal verzachten. Het crisispakket van de overheid beoogt te voorkomen, dat werkgevers hun werknemers moeten ontslaan.

Veel huishoudens staan ​​onder financiële druk door inkomensverlies. De Zweedse Financiële Toezichthoudende Autoriteit (FI) is van mening, dat dit voldoende redenen is, om de afschrijvingsvereisten te versoepelen. Verschillende banken bieden nu dan ook de mogelijkheid om aflossingsvrije leningen af te sluiten. De aflossingsvereisten zijn zodanig opgesteld, dat banken en leners overeenstemming kunnen bereiken over uitzonderingen op de regels, wanneer daar aanleiding voor zou kunnen zijn. Dit kan onder meer betekenen, dat de afschrijving tijdelijk wordt onderbroken of verlaagd. Als de lener inkomsten verliest door de verspreiding van het coronavirus, is dat een van die redenen. Op enig moment openden we de app van de bank op onze mobiele telefoon en daar werd als eerste aangegeven, dat wanneer je in de problemen zit, je niet moest wachten om contact met de bank op te nemen: men zou samen met jou een oplossing vinden. Op zich een heel goed initiatief, gezien de enorme aantallen ontslagen.

Enkele dagen geleden zijn op vele plaatsen in het land de supermarkten extra vroeg open voor gepensioneerden. De reden is, dat mensen ouder dan 65 jaar of behorend tot een coronavirusrisicogroep moeten kunnen winkelen, als er niet zoveel mensen in de winkel zijn. In plaats van om acht uur gaat vele supermarkten daarom elke ochtend rond zeven uur open. Men hoopt zo de verspreiding van het virus onder de risicogroepen te verlagen. Andere bezoekers van de winkels worden op dat moment dan ook verzocht na acht uur terug te komen. Niet iedereen is blij met de aangeboden openingstijden. Het is natuurlijk voor ouderen bijzonder vroeg om dan al boodschappen te doen. Meer en meer supermarkten zijn trouwens al overgegaan op het laten bezorgen van de boodschappen en daar wordt door heel veel mensen dankbaar gebruik van gemaakt. Niet alleen supermarkten, maar ook restaurants hebben besloten te bezorgen. Hoewel de restaurants niet hoeven te sluiten, lopen ze wel leeg. Ruim 90 procent boekt de reserveringen af. Om toch inkomen te genereren zijn ze eveneens begonnen met het aanbieden van afhaalmaaltijden.

Uiteraard worden we nagenoeg dagelijks op de hoogte gehouden door de Zweedse regering. De premie Löfven heeft al meerdere malen persconferenties gegeven en deelgenomen aan tv-programma’s, waar de inwoners hem vragen konden stellen. Het verhaal van de regering komt erop neer, dat we met zijn allen ervoor verantwoordelijk zijn, dat het virus zich niet verder kan verspreiden. Iedereen moet doen wat het Ministerie van Volksgezondheid adviseert. Dat is onder andere, dat je bij het geringste vermoeden van besmetting thuis moet blijven en telefonisch contact moet zoeken met een huisarts. Blijf thuis zolang de klachten aanhouden en daarna nog eens twee weken. Ook al ben je niet ziek: ga niet bij oude(re) familieleden langs. Je moet ze helpen winkelen en naar de apotheek gaan, maar ze mogen nu geen andere mensen ontmoeten. Vermijdt bijeenkomsten waar veel mensen zijn. Voor wat iedereen vandaag doet, zal de zorg binnen een of twee weken beïnvloeden. Men wil koste wat het kost voorkomen, dat Zweden Italië achterna gaat. Daar kan de gezondheidszorg uiteindelijk niet meer voor alle patiënten zorgen. De Zweedse gezondheidszorg beschikt momenteel (nog) over voldoende middelen, maar als er nog veel meer snel erg ziek worden, wordt het moeilijk.

Velen vragen zich af waarom Zweden niet méér doet. Andere landen hebben bijvoorbeeld scholen, restaurants en andere plaatsen waar mensen elkaar ontmoeten, gesloten of verboden. Zweden luistert echter naar hun experts van autoriteiten. Men werkt ontzettend nauw met die experts samen: – wat voor beslissingen moeten we nemen – in welke volgorde moeten we ze nemen – wanneer zijn deze maatregelen het meest effectief? Samen met diverse organisaties worden deze vragen beantwoord en daar waar nodig maatregelen getroffen. De regering zegt, dat ze de juiste dingen op het juiste moment moeten doen, zodat de samenleving ook werkt als de infectie lang(er) aanhoudt. Volgens hen is dit een virus die Zweden, Europa en de rest van de wereld de komende maanden zal plagen en dat moeten we met z´n allen doorstaan. Op dit moment is het belangrijkste, dat er zo weinig mogelijk besmettingen bij komen. Dan pakt Zweden deze crisis zo goed mogelijk aan, aldus een woordvoerder. Zo wordt momenteel ook bekeken of het medicijn chloroquinefosfaat, dat al lang wordt gebruikt voor malaria, coronapatiënten kan helpen. Het wordt nu in een tweetal ziekenhuizen in en rond Stockholm getest. Helaas zijn er geen betrouwbare bewijzen dat het werkt. Er is nog geen vaccin tegen het coronavirus, maar verschillende medicijnen zijn gemarkeerd als mogelijke middelen om het virus te bestrijden. Een daarvan is dus dit medicijn. Het medicijn wordt overigens op vele plaatsen elders in Europa ook getest.

Op dit moment zijn veel Zweden thuis in (zelfgekozen) quarantaine. Ze komen het huis niet meer uit. “Iets dat zelfs gevaarlijk kan zijn voor hun gezondheid”, aldus Johan Giesecke. Hij is infectiebeschermingsdeskundige en adviseur van de Wereldgezondheidsorganisatie. Hij heeft een advies: “Geniet van de lentezon! “Neem een ​​thermoskan mee en ga op een bankje zitten”, zegt hij. In deze tijden van onzekerheid kiezen velen ervoor om zich nagenoeg thuis op te sluiten. Dit is iets wat Giesecke sterk ontmoedigt. Volgens hem moet je juist gaan wandelen in de lentezon. Frisse lucht tot je nemen. Vanzelfsprekend noemt hij hierbij ook meteen de voorzorgsmaatregelen: – kies plaatsen om te lopen, waar je niet of nauwelijks andere mensen zult tegenkomen. En kom je ze tegen, houdt dan afstand. Ga niet met elkaar naar het strand, maar kies voor de ruime natuur!